Het kinderopvangcentrum in Monrovia, Liberia. Foto: Chris de Bode

“De spanning is van hun gezichtjes af te lezen”

70% van de volwassenen besmet met het ebola-virus overlijdt. Voor jonge kinderen is de overlevingskans miniem. Hulporganisaties achter giro555 richten speciale centra op om de levens van kinderen in ebola-gebieden te redden. Sabine Copinga van Save the Children bezocht een kinderopvang in Monrovia, de hoofdstad van Liberia: “De spanning is van hun gezichtjes af te lezen.”

De 30 kinderen in het opvangcentrum in Monrovia, ondersteund door UNICEF en Save the Children, zijn allemaal gescheiden van hun ouders. Sommige vaders en moeders zijn doodziek, anderen al overleden. Het aantal ebola-wezen, kinderen van wie beide ouders aan het virus is bezweken, groeit iedere dag. “Alleen in Liberia zijn al 2000 kinderen wees geworden de afgelopen maanden”, weet Sabine.

“Kinderen zagen hoe hun ouders stierven of in ambulances werden afgevoerd”

De Duitse arts Joachim Gardemann werkt in een ebola-behandelcentrum in Kenema in Sierra Leone. Daar richtte het Rode Kruis een aparte kinderopvang op waar nu 6 jonge kinderen verblijven. Zij zagen hoe hun ouders stierven of in ambulances werden afgevoerd. Eenmaal in een opvangcentrum moet blijken of ze zelf het virus niet hebben opgelopen: “Vooral bij de allerkleinsten, die nog borstvoeding kregen of niet kunnen lopen, is het eigenlijk wel zeker dat ze het virus van hun ouders hebben overgenomen”, zegt Gardemann tijdens een interview met het AFP.

Overlevers van het ebolavirus verzorgen kinderen in het opvangcentrum in Monrovia, Liberia. Foto: Chris de Bode

Sabine zag de kleine Emmanuel in Monrovia: “Hij is 7 maanden oud.  Zijn vader is al overleden en zijn moeder vecht voor haar leven. Nu is Emmanuel alleen op de wereld.” Hij moet nog 21 dagen, de incubatietijd van Ebola, in de opvang blijven om een besmetting uit te sluiten. “Gelukkig heeft hij er zelf nog geen weet van. Hij lag vredig tegen de schouder van zijn vaste verzorgster te slapen.”

De kinderen worden liefdevol opgevangen door vrouwen die zelf ebola hebben overleefd. “Als je de ziekte eenmaal hebt gehad, dan kan je niet opnieuw besmet worden door dezelfde versie van het virus”,  legt Sabina uit.  Gardemann noemt  de vrouwen zijn ‘special forces’.

“Zij moeten snel een band met de kleintjes opbouwen, want de kleinste verandering in hun gedrag kan een aanwijzing zijn dat ze besmet zijn. De vrouwen observeren de kinderen dag en nacht.” De ziekte manifesteert zich bij kinderen anders dan bij  volwassenen voor wie koorts, overgeven en diarree de eerste symptomen zijn. “Kinderen stoppen eerst met spelen, eten en lachten. Ze zitten in een hoekje en dan verslechterd hun situatie binnen een paar uren heel snel. We moeten ze dus constant in de gaten houden.”

Gardemann merkt dat kinderen ook anders reageren op de quarantaine dan volwassen familieleden: “Ze zijn niet zo snel geïntimideerd door de beschermende pakken en grote maskers van hulpverleners.  Ze herkennen onze stem snel”, zegt de Duitse arts van het Rode Kruis.

“Ook de toekomst van gezondere kinderen is tijdens de ebola-ramp onzeker”

Emmanuel lijkt vooralsnog gezond te zijn. Wat gebeurt er als hij straks de opvang mag verlaten? ‘Een deel van de ebola-wezen wordt opgevangen door familie. Maar soms zijn hele families weggevaagd en gaan ze naar een pleeggezin of een weeshuis’, zegt Sabine. Ook de toekomst van gezondere kinderen is tijdens de ebola-ramp onzeker.