“Mijn vrouw kreeg opeens hoge koorts. Ik nam mijn kind in mijn armen en vertelde mijn vrouw dat ze uit mijn buurt moest blijven en als de koorts zo door ging ik binnen drie uur mijn huis zou verlaten, met mijn kind. Ze was geschokt. Gelukkig ging de koorts omlaag. Het was dus geen ebola.”

Mijn Sierraleonese collega vertelt me dit verhaal. Hij vecht voor de rechten van kinderen wiens gezinnen door ebola worden getroffen. Die kinderen zijn hun ouders kwijt en niemand wil in hun buurt komen, vanwege het besmettingsgevaar van ebola. Ook als ze genezen zijn, durft niemand in hun buurt te komen. Kinderen lijken beter bestand tegen de ziekte. Defence for Children Sierra Leone, een partner van ICCO en Kerk in Actie, zet zich in voor deze kinderen.
Dezelfde collega heeft daarvoor zijn gram getoond met betrekking tot de behandeling van de ebola-crisis in de Westerse media. Zijn mening: seer sensatie-gericht en niet realistisch, zo vat ik het samen.

Hoe zit het dan echt? Ik schrijf u dit blog vanuit Sierre Leone en ik zie het volgende. Ebola begint toe te nemen in Freetown, de hoofdstad. Daar speelt het vooral in hele arme gemeenschappen die ongeletterd zijn en slechte hygiëne hebben (bijvoorbeeld geen toiletten). Voor de rest zijn er nog geïsoleerde gebieden verder weg die in gevaar zijn omdat mensen daar te weinig van ebola weten. Dus daar gaan de traditionele begrafenissen nog door. Daar worden de doden nog gewassen en via dat wassen kunnen veel mensen besmet raken.

Echter in totaal is het risico voor iemand met goede sanitaire voorzieningen en hygiëne heel gering. Dus eigenlijk gewoon een armoedeprobleem dan toch?

Onderling zie je dat veel mensen geen handen meer geven en veel van mijn Sierraleonese collega’s wassen vaak hun handen en/of gebruiken een alcoholisch goedje. Van de War on Terror naar de War on Microbes.
Ook ik heb mijn slag geslagen in de lokale drogisterij en heb door hulp van een behulpzame dame aldaar een gevaarlijk uitziend blauw goedje bij me, in grote hoeveelheden dat “direct desinfecteert”. En de apotheek gaf me 100 alcoholische tissues gratis, omdat de verloopdatum toch heel binnenkort is. En dan heb ik nog veel meer bij me.  Ik probeer regelmatig mijn kamerzaken te ontsmetten die je vaak aanraakt, zoals de deurknop. Echter belangrijkste is een soort moeilijke discipline: niet met je handen in je mond zitten, niet in je ogen wrijven – mijn moeder zei het vroeger al tegen me: en ze had natuurlijk gelijk.

Als je het advies van mijn moeder opvolgt in combinatie met  het vaak je handen wassen/ontsmetten, ben je al een heel eind. Zoals gezegd: een van de kenmerken van ebola is dat je temperatuur snel oploopt. Echter met zo’n verhoging kan je natuurlijk ook griep of malaria hebben…. Maar goed, ook ik meet twee keer per dag mijn temperatuur. Dat is op zich een goede zaak. Op de luchthaven, bij sommige hulporganisaties en bij de betere hotels heeft men een apparaatje dat op een scheerapparaat lijkt, dat houdt men voor je hoofd en dan meet het de temperatuur.

Als je koorts hebt, mag je niet naar binnen. Vanmiddag had mijn Sierraleonese collega opeens 38.5, zo vertelde het scheerapparaat ons. De wacht die het apparaatje bediende leek geheel niet uit het veld geslagen en zei ons dat hij het over drie minuten weer zou proberen. Toen kwam er 33.5 graden uit. De wacht was tevreden, want het was minder dan 38 graden, dus geen koorts! Missie geslaagd. Ik vertelde hem dat met 33.5 graden lichaamstemperatuur onze goede collega al heel wat uren dood zou moeten zijn. De wacht lachte en zei me: “ja misschien is het batterijtje op, misschien moet ik dat eens vervangen…”

In de tussentijd lijdt deze regio: toeristen komen niet meer, vliegtuigen arriveren bijna niet meer. De sociale impact is groot en de economie krijgt het zwaar te verduren. Het gaat nog lang duren voordat deze regio er weer bovenop komt. Met de ebola komt het misschien binnen een half jaar goed, denken sommigen, maar de nasleep in termen van heropbouw gaat veel tijd kosten.
Met geld van het Nederlandse publiek, gegeven aan Giro 555, helpen ICCO & Kerk in Actie via lokale organisaties slachtoffers van ebola en proberen ze de levens van de slachtoffers weer op de rails te krijgen. Meer daarover in mijn volgende blog.

Evert van Bodegom is noodhulp coördinator bij ICCO en Kerk in Actie. Hij reist twee weken door de ebola-getroffen landen Sierra Leone en Liberia. ICCO en Kerk in Actie werken  in de twee landen via lokale hulporganisaties en ACT Alliance. Met geld van Giro555 gaan zij nu de strijd aan tegen ebola. Armoedebestrijding, preventie en het tegengaan van stigmatisering zijn daarbij belangrijke elementen.