Deze Tweede Kerstdag is het 15 jaar geleden dat een aardbeving met een kracht van 9.1 voor de kust van de provincie Atjeh in Indonesië een tsunami veroorzaakte die Indonesië, Sri Lanka, India, Thailand en negen andere landen zwaar trof. Op 26 december 2004 veegde een meer dan 17 meter hoge golf binnen enkele seconden hele dorpsgemeenschappen van de kaart. Dag na dag liep het dodental op. In totaal verloren 230.000 mensen het leven en werden ruim 5 miljoen mensen direct of indirect getroffen. Zij verloren familieleden, hun huis, hun straat, hun school … soms alles. 

Grootste Giro555-actie ooit
Wereldwijd werd met ontzetting gereageerd en ook in Nederland leefde iedereen massaal mee. Mensen kwamen spontaan in actie en op Giro555 stroomden de giften binnen. Op 6 januari werd een grote televisieactie gehouden. Nederland was even één. Overal in het land waren het medeleven en de saamhorigheid voelbaar. In totaal bracht Nederland ruim 208 miljoen euro bij elkaar.

Drie miljoen mensen geholpen
Met dat geld zetten de Nederlandse hulporganisaties achter Giro555 direct een grootschalige hulpoperatie op touw. Zij  beschikten over een netwerk van lokale partnerorganisaties ter plaatse die onmiddellijk aan de slag gingen met levensreddende hulp, het verzorgen van gewonden en het verstrekken van onderdak, voedsel en schoon drinkwater. Na een eerste periode van noodhulp begonnen de hulporganisaties samen met deze lokale partnerorganisaties aan de wederopbouw. In totaal is met Giro555-geld drie jaar lang in zes verschillende landen hulp geboden. Bijna de helft van alle hulp werd in Indonesië geboden, ruim eenderde van het hulpgeld werd besteed in Sri Lanka en verder werd hulp geboden in India, Somalië, Thailand en Birma. In totaal ontvingen dankzij deze Giro555-actie ongeveer 3 miljoen mensen hulp.

Nieuwe vorm
Nooit eerder werd er vanuit Giro555 zo’n grote hulpactie opgezet als na de tsunami in Azië. De omvang van de verwoestingen, het recordbedrag aan ingezamelde gelden, de media-aandacht en de hoeveelheid betrokken hulporganisaties waren buitengewoon. Deze hulporganisaties moesten hulp verlenen in totaal verwoeste gebieden, waar hele dorpen waren weggevaagd, infrastructuur was verdwenen en families radeloos achter waren gebleven door het verlies van dierbaren, onderdak en inkomen. De ramp ging de lokale organisaties en autoriteiten te boven. Zij waren zelf getroffen door het verlies van personeel en huisvesting. Onder andere gebrek aan gekwalificeerd personeel, onduidelijkheden in het overheidsbeleid, conflictsituaties, schaarste van materialen en het ontbreken van infrastructuur zorgden voor vertraging in de hulpverlening. Doordat de omvang van de ramp enorm was en er tien verschillende landen waren getroffen, kostte de hulpverlening meer tijd dan in elke andere rampsituatie tot op dat moment.
Door de tsunami-actie werd meer dan ooit tevoren duidelijk dat de samenwerkende hulporganisaties achter Giro555 zich rekenschap moeten geven van de hooggespannen verwachtingen in de samenleving over de effecten van de hulp, en van de terechte vraag om transparantie en inzicht in de werkwijze van Giro555 en de betrokken hulporganisaties. De samenwerkende hulporganisaties zijn sinds 1 oktober 2007 omgevormd tot een stichting met statuten en reglementen. Daarnaast zijn voortdurend verbetering doorgevoerd in onder meer werkwijze en rapportages, mede op basis van externe onderzoeken en evaluaties.

Meer lezen?
Lees meer over de ramp en de hulp elders op onze site, in de Tsunamikrant die een jaar na de ramp verscheen of in het online-magazine ’10 jaar na de tsunami’, waarin onder meer te lezen is hoe getroffenen hun leven na de tsunami weer hebben opgebouwd.