Elsa: Leven tussen puin en hoop in Syrië

Toen Elsa van Zoest in januari 2025 het aardbevingsgebied in Syrië bezocht, trof ze een verwoesting aan die nauwelijks te onderscheiden was van de schade door jarenlange oorlog. “Het was moeilijk te zien wat door de aardbeving kwam en wat door het conflict, de schaal van de vernietigingen blijft keer op keer een schok”. Kapotte gebouwen, ingestorte huizen en overal puin; een land in crisis.”

Elsa van Zoest is projectleider noodhulp bij Oxfam Novib, ze is net terug uit Syrië. “De eerste nachten na de aardbeving was de angst onder de bevolking groot. Veel van mijn collega’s sliepen in hun auto’s, in sommige gevallen niet zozeer omdat ze niet naar huis konden, maar omdat ze niet binnen durfden te slapen uit angst voor naschokken. Nu, twee jaar later, zijn de gevolgen van het natuurgeweld nog dagelijks zichtbaar. Mensen proberen genoeg geld bij elkaar te krijgen voor de nodige reparaties, maar vooruitgang wordt regelmatig tenietgedaan door een nieuwe klap van een oplevend conflict. Reserves zijn er daarom niet meer, alle spaarpotjes zijn leeg.”

Hartverscheurende verhalen

“In Sinjar sprak ik met een Syrische man van eind dertig. Twee maanden geleden keerde hij, voor het eerst in zes jaar, terug naar zijn verwoeste huis. Hij woonde de afgelopen jaren in Idlib-stad, destijds in handen van gewapende oppositiegroepen, waar hij trouwde en vader werd van twee kinderen. Zij zijn alle drie omgekomen als gevolg van de aardbeving. Na de politieke machtsovername in december is hij teruggekeerd naar huis, waar hij in een tent woont omdat er van zijn huis weinig over is. Net als veel recente “terugkeerders”, heeft hij geen toegang tot elektriciteit of stromend water. Maar wat hem het meeste pijn deed was dat zijn familie nooit de kans heeft gehad om zijn vrouw en kinderen te ontmoeten, waardoor hij de mooie herinneringen met hen moeilijk levend kan houden.”

Elsa: “De winter verergert de situatie. Als Nederlanders weten we wat kou is, maar wij zijn gewend om binnen weer snel te kunnen opwarmen. Hier hebben veel mensen die optie niet. Ondanks de koude temperaturen, lopen kinderen op sandalen en hebben geen jas. Er is ook nauwelijks elektriciteit. Toen ik een familie bezocht die hier tijdelijk in een geïmproviseerde tent woont, werd er een grapje gemaakt dat ze me graag een stoel hadden willen aanbieden. Maar die stoel was al in het vuur gegooid, zodat ze iets hadden om te verbranden. Het is een onwerkelijke situatie.”

Hulp ondanks uitdagingen

“Ondanks de enorme uitdagingen zie ik ook de impact van de hulpverlening die de hulporganisaties achter Giro555 de afgelopen twee jaar hebben kunnen bieden. Zo zijn er reparaties uitgevoerd aan het waternetwerk, waardoor ruim twee miljoen mensen in Aleppo weer dagelijks toegang hebben tot schoon drinkwater. Ook zijn er zonnepanelen aangelegd, wat niet alleen duurzamer is, maar ook betrouwbaarder in een gebied waar elektriciteit schaars is.”

“Veel kinderen ervaren nog steeds stress door de angstige gebeurtenissen. Save the Children biedt daarom laagdrempelige psychosociale steun, om kinderen de ruimte en ondersteuning te bieden om hun gevoelens en emoties te verwerken. UNICEF zet zich in voor de voortzetting van het onderwijs, waar kinderen weer even kind kunnen zijn. Ze doen dit door bijvoorbeeld lesmaterialen uit te delen en scholen te herstellen. Dat is hard nodig want ook scholen zijn gebombardeerd of tijdens de aardbeving beschadigd geraakt.

De kracht van hulpverleners

Wat het meeste indruk maakt, is de kracht van de hulpverleners die zich dag en nacht inzetten. Er is een enorme toewijding om mensen te helpen, zelfs in gevaarlijke omstandigheden. Dat is in mijn ogen het allermooiste stukje van menselijkheid: overal ter wereld waar een ramp of conflict plaatsvindt, staan altijd mensen klaar om hulp te bieden. Juist in deze complexe context is de kracht van Giro555 zo waardevol: gezamenlijk kunnen we veel meer mensen bereiken met de hulp die zij nodig hebben, van water en voedsel tot onderdak en medische zorg.

Elsa van Zoest is projectleider noodhulp bij Oxfam Novib en coördinator hulpverlening binnen het actieteam van Giro555. Ze was in januari 2025 in Syrië. Haar reis vond plaats voor de geweldsuitbarsting in het westen van Syrië in maart 2025.

De samenwerkende hulporganisaties achter Giro555:

Bij uitzonderlijke rampen slaan de 10 samenwerkende hulporganisaties de handen ineen onder de naam Giro555. Zij vragen heel Nederland zich aan te sluiten om geld in te zamelen voor hulp aan slachtoffers. Want samen redden we meer levens. Meer informatie